Jeziorko w Kusiętach jest największym akwenem w zespole oczek wodnych utrzymujących się na słaboprzepuszczalnych, gliniastych osadach wypełniających leje krasowe, które stosunkowo licznie występują w rejonie Kusięta – Srocko – Małusy Wielkie. To jedyne tego rodzaju obiekty na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Większe jeziora o genezie krasowej znajdują się w Polsce tylko w południowej części Polesia Lubelskiego. Obecność glin ogranicza infiltrację umożliwiając utrzymywanie się wody na powierzchni terenu. Jeziorko w Kusiętach cechuje się zmiennym poziomem wody i zmiennymi wymiarami, które są silnie uzależnione od opadów atmosferycznych – jedynego źródła zasilania zbiornika. Obecnie jeziorko jest akwenem wędkarskim, a część brzegów zostało niestety przekształconych przez człowieka.
![]()
Jeziorko krasowe, fot. Tomasz Sieniawski.
![]()
Jeziorko krasowe, fot. Tomasz Sieniawski.
![]()
Jeziorko krasowe, fot. Tomasz Sieniawski
Na północny wschód od jeziorka znajdują się dwa niewielkie zagłębienia o średnicy kilkunastu metrów, które wypełniają się wodą tylko w okresach mokrych. Jest to zespół niewielkich lejów krasowych, wyznaczających przebieg podziemnego systemu jaskiniowego. W odległości ok. 400 m na północny zachód od jeziorka, rozpoczyna się uwał Koziniec – wąskie, podłużne zagłębienie o długości ok. 220 m i stromych zboczach o wysokości do ok. 10-12 m, powstałe w wyniku zawalenia odcinka stropu systemu jaskiniowego, bądź stopniowego połączenia się ciągu kilkunastu lejów krasowych w miarę ich rozwoju. Prawdopodobnie osady wypełniające powstały uwał zostały wyeksploatowane, wskutek czego uzyskał on wtórną świeżość rzeźby, a procesy krasowe w pewnym stopniu reaktywowały się. W trakcie silnych opadów lub roztopów do uwału niewielkimi strugami spływa woda, która niknie w dnie (ponor). Forma ta uzupełnia powierzchniowe ślady przebiegu lokalnego systemu krasu podziemnego. Obiekt jest silnie zarośnięty przez drzewa i krzewy, dlatego w okresie wegetacyjnym jest trudno dostępny.