Kolonia robotnicza „Carl Emanuel” („Karmańskie”) w Rudzie Śląskiej

Miejscowość:
Ruda Śląska
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Kolonia robotnicza „Carl Emanuel", tzw. "Karmańskie” (od nazwy szybu Karl Emanuel) w Rudzie Śląskiej to jeden z ładniejszych przykładów budownictwa patronackiego na Górnym Śląsku. Budowę kolonii rozpoczęto pod koniec XIX wieku z inicjatywy Ballestremów, którzy na południe od osady Ruda posiadali dużą kopalnię „Brandenburg” (później „Wawel”) oraz koksownię. Do dziś zachowały się efektowne budynki mieszkalne dla robotników i nadzoru, stojące przy ulicach Wolności i Raciborskiej.

Ruda Śląska

Ruda Śląska leży w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, w pobliżu Bytomia, Chorzowa i Zabrza. Miasto jest młode ale powstało z połączenia wielu starych miejscowości, które w XIX wieku przeżyły rewolucję przemysłową. W drugiej połowie XIX wieku właścicielami większości terenów dzisiejszej Rudy Śląskiej byli przedstawiciele możnego rodu Ballestremów. Posiadali oni tutaj m.in. jedną z największych na Górnym Śląsku kopalnię „Brandenburg” (w okresie międzywojennym i powojennym funkcjonowała pod nazwą „Wawel”), przy której działała także koksownia. Rozwój kopalni stworzył potrzebę przyciągnięcia górników, a więc budowy kolonii robotniczej. Na jej miejsce wybrano tereny przy skrzyżowaniu dróg łączących Rudę z Wirkiem i Zabrze z Chebziem.

Kolonia robotnicza "Carl Emanuel"

Pierwsze typowe familoki postawiono już pod koniec XIX wieku, pomiędzy dzisiejszymi ulicami Wolności i Zabrzańską, a nieco później zbudowano duży dom noclegowy i kilka obiektów usługowych; w pierwszych latach XX wieku kolonię rozbudowano o domy mieszkalne przy ul. Południowej. Żaden z tych budynków nie przetrwał do naszych czasów – część zastąpiono nową zabudową, część uległa rozbiórce podczas budowy Drogowej Trasy Średnicowej. Warte zatem szczególnej uwagi są zachowane, zabytkowe zabudowania kolonii pomiędzy ulicami Wolności, Raciborską i Zabrzańską. Kwartał ten stawiano w latach 1909-1911. Budynki tworzą zamknięty czworobok z dziedzińcem pośrodku. Ceglane domy są dwukondygnacyjne, przykryte wielospadowymi dachami; mieszkania są jedno- lub dwuizbowe, z sanitariatami dostępnymi z loggii. W 1922 roku zakończono budowę dwóch najefektowniejszych gmachów na terenie kolonii – są nimi narożne domy wzniesione na planie w kształcie litery L, wyróżniające się bogatą i ciekawą formą architektoniczną - operującą takimi detalami, jak baszty, wieżyczki czy zwieńczone spływami wolutowymi szczyty.

Wyświetlenia:  207
Lokalizacja:

Ul. Wolności, Raciborska
41-700 Ruda Śląska
Gmina: Ruda Śląska
Powiat: Ruda Śląska


Region turystyczny: 
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
W pobliżu
Ruda Śląska
1.44 km
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Ruda Śląska
0.70 km
Ruda Śląska
1.45 km
Ruda Śląska
2.23 km
Zabrze
2.36 km
Zabrze
3.08 km
Gastronomia w pobliżu
Ruda Śląska
1.79 km
Zabrze
2.48 km
Zabrze
2.81 km
Ruda
3.01 km
Wydarzenia w pobliżu
Ruda Śląska
2024-03-22
1.68 km
Spotkanie odbędzie się 22 marca o godzinie 17:00 w Stacji Biblioteka. Na scenie wystąpią również przedstawicielki grupy teatralnej "Teatr Wrażliwości", które przedstawiały będą fragmenty powieści. Aneta Binkowska urodzona 07.01.1989r. w Rudzie Śląskiej z zawodu jest nauczycielką wychowania przedszkolnego, a na co dzień szczęśliwą żoną i mamą Piotrusia.
Zabrze
2024-05-31
4.65 km
Datę tegorocznej INDUSTRIADY już znamy – będziemy świętować po raz 15. – 1 czerwca. Do tej pory podczas pomarańczowego święta bawiło się na niej już blisko 950 tysięcy uczestników. W tym roku czekamy na milionowego INDUSTRIADOWICZA i świętujemy – 15 lat razem!
Chorzów
2024-03-24
8.26 km
Tradycyjnie czyli jak? Jeśli chcecie dowiedzieć się jakie zwyczaje i obrzędy towarzyszyły dawnej Wielkanocy, koniecznie wybierzcie się do chorzowskiego skansenu 24 marca. Imprezie towarzyszyć będzie jarmark wielkanocny, pochód prowadzony przez Dygającą Kapelę oraz warsztaty.
Katowice
2024-05-18
12.30 km
BAMBOLINO, czyli jedyny na świecie cyrk na scenie teatralnej! Cyrk Szczęśliwych Zwierząt!
Katowice
2024-03-18
12.77 km
CO, GDZIE, KIEDY W KATOWICACH 18-24.03.2024